System prawny.

Jak należy odczytywać, interpretować i stosować prawo.

W codziennej pracy diagnosty w stacji kontroli pojazdów.

System prawny Polski

W Polsce obowiązuje system prawny typu kontynentalnego. Duży wpływ na jego kształt miało prawo niemieckie i francuskie.

Najważniejszym aktem w Polsce jest Konstytucja RP.

Formami stosowanymi w naukach prawnych, w jakich przejawia się obowiązujące prawo są:

Ważność oraz miejsce każdego aktu prawnego uściśla organ prawodawczy, jest to system uporządkowany hierarchicznie. Wszystkie akty niższego rzędu muszą być zgodne z aktami usytuowanymi wyżej, ponadto te ostatnie mają moc uchylania aktów niższej rangi. Akty wyższego rzędu normują najistotniejsze sprawy i są bardziej ogólne.

Akty prawne publikuje Dziennik Ustaw i Monitor Polski
Prace Sejmu RP
Pocesy legislacyjne prezentuje Rządowe Centrum Legislacji

System prawny Unii Europejskiej

Unia Europejska ma osobowość prawną i własny system prawny, odmienny od międzynarodowego porządku prawnego. Ponadto prawo UE ma bezpośredni lub pośredni wpływ na prawo jej państw członkowskich i staje się częścią systemu prawnego każdego z państw członkowskich. Unia Europejska sama w sobie jest źródłem prawa. Porządek prawny zazwyczaj dzieli się na prawo pierwotne (Traktaty i ogólne zasady prawa), prawo wtórne (oparte na Traktatach) oraz przepisy uzupełniające.

Źródła pierwotne obejmują traktaty założycielskie Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej, umowy zmieniające owe traktaty, a także traktaty akcesyjne kolejnych państw członkowskich.

Do źródeł prawa wtórnego zalicza się w pierwszej mierze:

Często zalicza się także opinie i zalecenia, choć nie zawierają one norm generalno-abstrakcyjnych, ponieważ nie są prawnie wiążące.

Urząd Publikacji Unii Europejskiej

Europejska Komisja Gospodarcza (EKG) (ang. United Nations Economic Commission for Europe, skrót: UNECE lub ECE)

Obszerny opis EKG

Jedna z komisji regionalnych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Powołano ją w 1947 roku w celu odbudowy powojennej Europy. Siedzibą UNECE jest Genewa.

Regulaminy Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych są przepisami normatywnymi standaryzującymi wymagania techniczne związane z bezpieczeństwem budowy i eksploatacji pojazdów drogowych.
Stanowią one załączniki do tak zwanego Porozumienia Genewskiego z roku 1958, określającego zasady wzajemnego uznawania pojazdów, elementów wyposażenia i części przebadanych zgodnie ze znormalizowanymi procedurami – regulaminami homologacyjnymi.

Ważne:
Regulamin EKG-ONZ:
Aby regulamin EKG-ONZ obowiązywał diagnostów w danym kraju członkowskim UE, musi ukazać się w Ustawie lub Rozporządzeniu.
Rozporządzenie:
Rozporządzenie UE obowiązuje w Kraju Członkowskim bez ukazania się w Ustawie lub Rozporządzeniu tego kraju. (Przykład: Rozporządzenie UE nr 561 z 2006 r. o tachografach).

Technika prawodawcza

Poznanie zasad obowiązujących w technice prawodawczej jest niezbędne do prawidłowego odczytywania aktów prawnych. Właściwa interpretacja przepisów zawartych w aktach prawnych jest możliwa tylko wtedy gdy potrafimy zrozumieć intencje prawodawcy.

Zasady techniki prawodawczej

Zasady techniki prawodawczej (skrót: ZTP)

W Polsce ZTP stanowią załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. z 2016 r. poz. 283), wydanego na podstawie art. 14 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz.U. z 2019 r. poz. 1171). Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 listopada 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. z 2015 r. poz. 1812) wprowadza zmiany w ZTP, m.in. dopuszcza możliwość stosowania w akcie normatywnym przepisów epizodycznych. Przepisy te będą wprowadzać odstępstwa od przepisów, których obowiązywanie ograniczono czasowo. Zmiany w ZTP weszły w życie z dniem 1 marca 2016 r.

Tekst jednolity

Tekst aktu prawnego uwzględniający wszelkie zmiany, jakie w nim zaszły od chwili ogłoszenia albo od chwili ogłoszenia poprzedniego tekstu jednolitego.

Sporządzenie tekstu jednolitego ma na celu ułatwienie posługiwania się tekstem aktu prawnego w sytuacji, kiedy akt prawny był często nowelizowany lub dokonano w nim wielu zmian.

Vacatio legis

Określony w przepisach prawa okres między publikacją aktu prawnego a jego wejściem w życie. Celem vacationis legis jest umożliwienie wszystkim zainteresowanym zapoznanie się z nowymi przepisami i przygotowanie do ewentualnych zmian, jakie mogą wynikać z ich wejścia w życie.

Konstrukcja aktów prawnych

Jednostki systematyzacyjne wyższego stopnia:

Część jest zbiorem ksiąg.

Księga jest zbiorem tytułów.

Tytuł składa się z działów.

Dział zawiera rozdziały.

Rozdział możemy podzielić na oddziały.

Oddział jako szczególna jednostka redakcyjna jest zbiorem rozdziałów.

Podstawowe jednostki redakcyjne, nazwy i znaczenie w aktach prawnych:

Artykuł jest podstawową jednostką redakcyjną ustawy wyrażającą myśl, powinien być w miarę możliwości jednozdaniowy. Artykuł w treści samego aktu normatywnego oznaczany jest skrótem „art.” i cyfrą arabską z kropką.

Ustęp stosuje się w przypadku kiedy samodzielną myśl wyraża więcej zdań.
Uwaga: w ustawie określanej jako kodeks ustępy oznacza się paragrafami (§).

Paragraf (§) pełni funkcję podstawowej jednostki redakcyjnej w aktach wykonawczych.

Punkt stosuje się w obrębie artykułu, paragrafu lub ustępu w celu wyliczenia. Stosowanie punktów sprzyja przejrzystości tekstu.

Litera stanowi kolejne wyliczenie w ramach punktu.

Tiret jest elementem wyliczenia, wchodzi w skład litery. Oznacza się krótką poziomą kreską (-).

Podwójne tiret jest to najmniejsza możliwa jednostka redakcyjna tekstu prawnego (--).

Jak należy „czytać przepisy”

Powoływanie przepisu.

Przy powoływaniu konkretnego przepisu wskazujemy oznaczenie jego jednostki systematyzacyjnej odpowiednio według kolejności: „§ … ust. … pkt … lit. … tiret …”, bez przecinków.

(Z nawiasami opisuje się punkty w rozporządzeniu).

Gdy jednostka redakcyjna składa się z kilku zdań, a zamierza się powołać lub wskazać tylko jedno z nich, wyraża się to zwrotem: „§ … ust. … zdanie … (słowne wskazanie numeru porządkowego zdania)”.

Na przykład: Jak w § 4 ust. 4 pkt 1 lit. g tiret drugie zdanie trzecie Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U, poz. 2022)
Przy powoływaniu przepisu nie wskazujemy jednostek systematyzacyjnych wyższego rzędu.